BARF - Diety dla zwierząt domowych oparte na surowym mięsie

Żywienie zwierząt to bardzo ważny temat dla wielu opiekunów, którzy troszczą się o zdrowie swoich czworonogów. Do wyboru jest wiele opcji: karmy suche, karmy mokre w puszkach, tackach czy saszetkach, jedzenie gotowane albo niepoddane obróbce termicznej. W ostatnich latach dużą popularnością cieszą się różnego rodzaju diety dla psów i kotów, oparte właśnie na surowym mięsie i produktach pochodzenia zwierzęcego (ang. raw meat based diet, RMBD).

Co to jest dieta BARF?

BARF to akronim angielskiego określenia Biologically Appropriate Raw Food lub inaczej Bones and raw food, co w naszym języku należy rozumieć jako „biologicznie odpowiednie surowe jedzenie” albo po prostu „kości i surowe jedzenie”. Dieta BARF polega na stosowaniu mieszanki surowych produktów pochodzenia zwierzęcego, czyli mięsa, kości, podrobów, jaj czy ryb z ewentualnym dodatkiem wybranych warzyw i owoców oraz suplementów.

Dieta BARF od podstaw

Właściwie dobrana dieta ma ogromny wpływ nie tylko na samopoczucie czworonoga, ale również jego kondycję i zdrowie, a do tego ułatwia prawidłowy rozwój na przestrzeni lat. Bogata oferta suchego oraz mokrego jedzenia odpowiada na różne potrzeby zwierząt, jednak coraz częściej mówi się o karmieniu psa surowym mięsem, które wbrew pozorom może nie stanowić dobrej alternatywy. Odpowiedzialna decyzja o sposobie żywienia wymaga nie tylko dużej wiedzy obejmującej temat właściwości różnych diet, wymagań żywieniowych czworonoga, ale też cierpliwości i pełnej świadomości w dbaniu o dobro pupila.

Racje pokarmowe

BARF dla psa wywołuje sporo emocji i dyskusji zarówno wśród opiekunów czworonogów, jak i ekspertów weterynarii. Wiele osób zastanawia się, co to jest dieta BARF, a także czy można dać psu surowe mięso. Jako komponenty składowe tej diety najczęściej wymienia się:

• surowe mięso z kośćmi i chrząstkami,
• surowe podroby,
• surowe dodatki pochodzenia zwierzęcego (np. jajka),
• opcjonalnie warzywa, owoce i suplementy.

Komponując samodzielnie dietę dla psa, niezwykle ważny jest właściwy dobór składników, tak aby dostarczały wszystkich niezbędnych składników odżywczych zwierzęciu na danym etapie życia, o określonej aktywności fizycznej i indywidualnych potrzebach. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ wymaga specjalistycznej wiedzy. W praktyce diety oparte na surowym mięsie przygotowywane przez opiekunów często są niedoborowe pod względem ważnych składników odżywczych, co jest niekorzystne dla zdrowia zwierząt.

BARF dla psa – potencjalne zalety

Zwolennicy diety BARF u psów czy kotów chętnie wskazują jej potencjalne zalety, wymieniając przede wszystkim:

• mniejszą utratę składników odżywczych podczas przygotowywania pokarmu,
• lepszą strawność i rzadsze wypróżnianie,
• poprawę kondycji skóry i sierści.

Warto dodać, że powyższe benefity nie znajdują potwierdzenia naukowego w porównaniu z pokarmami poddanymi obróbce termicznej, natomiast wiele badań jednoznacznie wskazuje na zagrożenie mikrobiologiczne związane z podawaniem psom i kotom surowych produktów pochodzenia zwierzęcego jak mięso i podroby. To szczególnie ważna informacja dla niedoświadczonych osób, które dopiero zagłębiają się w temat, zastanawiając się, czy psu można dać surowe mięso.

Czy karmienie psa surowym mięsem może zaszkodzić pupilowi?

Podejmując decyzję w sprawie żywienia czworonoga, warto wziąć pod uwagę i zalety i wady związane z danym rodzajem pokarmu. Do zagrożeń związanych z dietą BARF dla psa należą:

• ryzyko mikrobiologiczne związane ze spożywaniem surowych pokarmów pochodzenia zwierzęcego, w tym mięsa czy podrobów, które mogą być siedliskiem chorobotwórczych bakterii i wirusów oraz pasożytów,
• brak kompletności i zbilansowania diety pod względem składników odżywczych,
• ryzyko mechanicznego uszkodzenia zębów oraz niedrożności jelit związane ze spożywaniem kości.

Ochrona zdrowia

Spośród wymienionych wyżej zagrożeń diety BARF  istotne jest to, że ryzyko mikrobiologiczne dotyczy zarówno psa, kota, jak i człowieka. Na spożywanych przez zwierzę surowych pokarmach pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso i podroby, mogą być obecne chorobotwórcze bakterie, np. Salmonella, Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Yersinia enterocolitica oraz Clostridium. Zwierzę, zjadając takie produkty, staje się siewcą patogenów do środowiska np. w domu, ogrodzie. W taki sposób mogą zakazić się ludzie - głównie osoby o obniżonej odporności, seniorzy, kobiety w ciąży, dzieci.

Często popełniane błędy

Jednym z czynników, które mają znaczący wpływ na kondycję czworonożnego członka rodziny, jest niewątpliwie zaangażowanie opiekuna. Bez doświadczenia, czasu i odpowiednio dużej wiedzy, dodatkowo skonsultowanej z lekarzem weterynarii, może doprowadzić do pogorszenia stanu pupila. Warto zaznaczyć, że dieta BARF dla psa z pewnością okaże się szkodliwa, jeśli ograniczy się do jednego rodzaju mięsa albo w ogóle do mięsa bez uzupełnienia go o inne wartościowe składniki. Tego rodzaju błędy stwarzają zagrożenie dla kondycji psa i kota, a w dalszej perspektywie mogą przyczynić się do powstania poważnych chorób lub powikłań zdrowotnych.

Dieta BARF w świetle badań naukowych

Przy podejmowaniu odpowiedzialnej decyzji na temat wyboru diety warto pamiętać o rozważnym przeanalizowaniu potencjalnych niebezpieczeństw i korzyści, bazując na danych naukowych oraz indywidualnych wymaganiach zwierzęcia. Wykazane zagrożenia – głównie mikrobiologiczne związane z obecnością groźnych bakterii – stoją u podstawy krytycznych stanowisk w kwestii żywienia psów i kotów dietami opartymi na surowym mięsie, np. BARF. Mowa tu o oświadczeniach m.in. Światowej Organizacji Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (The World Small Animal Veterinary Association, WSAVA) w roku 2015, a także Amerykańskiego oraz Kanadyjskiego Stowarzyszenia Weterynaryjnego (The American Veterinary Association, AVMA oraz The Canadian Veterinary Association, CVMA) odpowiednio w latach 2017 i 2012. W trosce o zdrowie czworonogów zalecają wprowadzanie diet komercyjnych.

Aby dowiedzieć się więcej szczegółów o dietach dla zwierząt domowych opartych na surowym mięsie, przeczytaj tę ulotkę WSAVA Global Nutrition Commitee